พิพิธภัณฑ์หนังใหญ่ วัดขนอน

           พิพิธภัณฑ์หนังใหญ่ วัดขนอน ตั้งอยู่ที่ตำบลสร้อยฟ้า อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี พิพิธภัณฑ์หนังใหญ่ วัดขนอน เป็นโครงการพระราชดำริ ที่มีอายุกว่า 100 ปี จัดสร้างขึ้นเพื่อไว้สำหรับการศึกษา และทางวัดยังได้ฝึกหัดเยาวชนให้เรียนรู้ในด้านการแสดงหนังใหญ่ การเล่นดนตรีไทย และการแกะสลักหนังใหญ่ เพื่อสืบทอดงานศิลปวัฒนธรรมอันทรงคุณค่า หนังใหญ่วัดขนอน ได้มีการสร้างในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ผู้ที่ริเริ่มในการแกะสลักตัวหนัง คือ ท่านพระครูศรัทธาสมุทร (หลวงปู่กล่อม) ท่านมีความคิดที่จะสร้างหนังใหญ่ให้มีขนาดใหญ่กว่าเดิม จึงได้ชักชวนครูอั๋ง ช่างจาด ช่างจ๊ะ และช่างพ่วง มาร่วมกันสร้าง ชุดแรกที่สร้าง คือ ชุดหนุมานถวายแหวน ต่อมาได้สร้างเพิ่มอีกจำนวน 9 ชุด ปัจจุบันมีตัวหนัง 313 ตัว นับเป็นสมบัติของทางวัดที่ได้ร่วมรักษาสืบทอดกันมา เป็นเพียงวัดเดียวที่มีมหรสพเป็นของวัด มีตัวหนัง และคณะหนังใหญ่ที่สมบูรณ์อยู่ในความอุปถัมภ์ของวัด ซึ่งทางวัดได้ร่วมกับภาครัฐ และเอกชนในการนำหนังใหญ่ไปแสดงเผยแพร่ยังที่ต่างๆ ทั้งในประเทศและต่างประเทศมาแล้วหลายครั้ง

           ในปี พ.ศ. 2532 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี องค์อุปถัมภ์มรดกไทย ทรงเห็นคุณค่าในการแสดง และศิลปะในตัวหนัง ทรงมีพระราชดำริให้ทางวัดช่วยอนุรักษ์หนังใหญ่ โดยจัดทำหนังใหญ่ชุดใหม่ขึ้นไว้แสดงแทนชุดเก่า มีมหาวิทยาลัยศิลปากรเป็นผู้รับผิดชอบงานด้านช่างจัดทำหนังใหญ่ทั้งหมด และได้นำหนังใหญ่ชุดใหม่ที่สร้างขึ้น ทูลเกล้าถวายเมื่อวันที่ 21 มิถุนายน พ.ศ. 2538 ณ โรงละครแห่งชาติ พระองค์ได้พระราชทานให้วัดขนอนนำมาใช้ในการแสดง ส่วนหนังใหญ่ชุดเก่าให้เก็บรักษาไว้ในพิพิธภัณฑ์โดยห้ามนำไปแสดง

ถ่ายภาพ / ตัดต่อ / เขียนบท : คมปิยะ อิษฎานนท์

เสียงบรรยาย : กาญจนา สิมมา

จิตรกรรมฝาผนัง วัดคงคาราม

            จิตรกรรมฝาผนัง วัดคงคาราม ตั้งอยู่ที่ตำบลคลองตาคต อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี อยู่ห่างจากตัวจังหวัดไปทางเหนือ ตามทางหลวงหมายเลข 4 ประมาณ 22 กิโลเมตร และแยกซ้ายเข้าทางหลวงหมายเลข 3080 อีก 1 กิโลเมตร เป็นวัดมหานิกายฝ่ายรามัญ หรือ วัดมอญ สร้างขึ้นโดยพระยามอญ มีอายุกว่า 200 ปี แต่เดิมเรียกว่า “วัดกลาง” หรือ “เภี้ยโต้” สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ พระบรมราชินีนาถ ได้บริจาคทรัพย์ส่วนพระองค์บูรณะ เมื่อปี พ.ศ. 2543 รัชกาลที่ 5 ทรงพระราชทานนามใหม่ว่า “วัดคงคาราม” ประกอบด้วยพระอุโบสถ มีเจดีย์ทรงรามัญ 7 องค์รายรอบ ภายในอุโบสถมีพระประธาน แกนในทำด้วยศิลาแลงและปิดทองฐานชุกชีทำเป็นบัวคว่ำบัวหงาย และภาพจิตรกรรมฝาผนังฝีมือละเอียดอ่อน ภาพแต่ละภาพเหมือนถ่ายทอดจากต้นแบบที่มีชีวิตจริง เขียนขึ้นในสมัยต้นรัตนโกสินทร์ เป็นภาพพุทธประวัติตอนต่าง ๆ ที่หาชมยาก นอกจากนี้ยังมีกุฏิเรือนไทย 9 ห้องสร้างในสมัยธนบุรี ปัจจุบันจัดให้เป็นพิพิธภัณฑ์พื้นบ้าน รวบรวมวัตถุเก่าแก่ซึ่งเกี่ยวข้องกับท้องถิ่นไว้ให้คนรุ่นหลังได้ศึกษา โดยเปิดให้เข้าชมทุกวัน ตั้งแต่เวลา 09.00-16.00 น. อัตราค่าเข้าชม ทั้งนักท่องเที่ยวชาวไทยและชาวต่างประเทศ ราคา 10 บาท สอบถามเพิ่มเติมได้ที่สำนักงานการท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดราชบุรี โทร. 032 - 231770, 032 – 231933 และ 081 - 5275308

ถ่ายภาพ / ตัดต่อ / เขียนบท : คมปิยะ อิษฎานนท์

เสียงบรรยาย : กาญจนา สิมมา

วัดเกาะลอยอุดมเอกธาราม

           วัดเกาะลอยอุดมเอกธาราม ตั้งอยู่ เลขที่ 56 บ้านเกาะลอย หมู่ที่ 7 ตำบลคุ้งกระถิน อำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี สังกัดคณะสงฆ์ธรรมยุต ที่ดินตั้งวัดมีเนื้อที่ 9 ไร่ 3 งาน 65 ตารางวา ทิศเหนือและทิศใต้จดแม่น้ำแควอ้อม ทิศตะวันออกจดคลอง ทิศตะวันตกจดแม่น้ำแควอ้อม มีที่ธรณีสงฆ์ จำนวน 8 แปลง เนื้อที่ 104 ไร่ 2 งาน 388 ตารางวา อาคารเสนาสนะ ประกอบด้วย อุโบสถ กว้าง 10 วา ยาว 12 วา สร้างเมื่อ พ.ศ. 2426 เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็กทรงไทย ศาลาการเปรียญ กว้าง 10 วา ยาว 15 วา เป็นอาคารไม้ หอสวดมนต์ กว้าง 8 วา ยาว 16 วา สร้างเมื่อ พ.ศ. 2523 เป็นอาคารครึ่งตึกครึ่งไม้ กุฏิสงฆ์ จำนวน 3 หลัง เป็นอาคารครึ่งตึกครึ่งไม้ วิหาร กว้าง 6 วา ยาว 6 วา เป็นอาคารคอนกรีตทรงไทยจัตุรมุข สร้างเมื่อ พ.ศ. 2535 ศาลาบำเพ็ญกุศล จำนวน 1 หลัง สร้างด้วยคอนกรีตเสริมเหล็ก นอกจากนี้ กุฏิอุบาสิกา 3 หลัง เป็นอาคารไม้ ปูชนียวัตถุ มีพระประธานประจำอุโบสถ ปางสมาธิ ขนาดหน้าตักกว้าง 63 นิ้ว สูง 63 นิ้ว สร้างสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ พระพุทธรูป ศิลาแลง ปางสมาธิ ขนาดหน้าตักกว้าง 43 นิ้ว สูง 53 นิ้ว ประดิษฐานอยู่หน้าอุโบสถ สร้างสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ ธรรมาสน์มุก สำหรับแสดงพระธรรมเทศนาในอุโบสถ ประตูอุโบสถ เป็นลายแกะสลักลงรักปิดทอง

          วัดเกาะลอยอุดมเอกธาราม ตั้งเมื่อ พ.ศ. 2426 ในที่ดินของนายเอก และ นายอ่อน นายเปล่ง อำแดงทิม ซึ่งตั้งอยู่บนเกาะเล็กมีน้ำล้อมรอบ อยู่ตำบลแควอ้อม ปัจจุบันคือตำบลคุ้งกระถิน บ้านกาหลงปัจจุบันเป็นบ้านเกาะลอย มีพระครูสิริปัญญามุนี (อ่อน เทวนิโภ) เดินทางมาจากกรุงเทพ ได้มาพักอาศัยอยู่ในย่านนี้ เป็นพระที่แสดงธรรมเทศนามีชื่อเสียงมาก เคร่งครัดในด้านธรรมวินัย เพราะเหตุนี้ นายเอก นายอ่อน อำแดงทิม จึงมีจิตศรัทธาเลื่อมใส ถวายที่ดินให้สร้างวัดมาตั้งแต่สมัยนั้น เดิมพระครูสิริปัญญามุนี ตั้งชื่อวัดว่า “วัดเกาะลอย” ต่อมาประชาชนได้เพิ่มชื่อเจ้าของที่ดินเป็นชื่อว่า “วัดเกาะลอยอุดมเอกธาราม” จนถึงปัจจุบัน ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อ พ.ศ. 2430 เขตวิสุงคามสีมา กว้าง 6 วา 3 ศอก ยาว 12 วา ปัจจุบันมีพระครูวิสุทธิพลญาณ เป็นเจ้าอาวาส

ถ่ายภาพ / ตัดต่อ / เขียนบท : คมปิยะ อิษฎานนท์

เสียงบรรยาย : กาญจนา สิมมา

วัดเวียงทุน

           วัดเวียงทุน ตั้งอยู่ เลขที่ 53 บ้านเวียงทุน หมู่ที่ 2 ตำบลเกาะศาลพระ อำเภอวัดเพลง จังหวัดราชบุรี สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย ที่ดินตั้งวัดมีเนื้อที่ 15 ไร่ 3 งาน 13 ตารางวา มีที่ธรณีสงฆ์ จำนวน 5 แปลง เนื้อที่ 37 ไร่ 1 งาน 92 ตารางวา อาคารเสนาสนะ ประกอบด้วย อุโบสถ กว้าง 8 เมตร ยาว 21.50 เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. 2502 เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก ศาลาการเปรียญ กว้าง 14 เมตร ยาว 24 เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. 2537 เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็กทรงไทย หอสวดมนต์ กว้าง 9 เมตร ยาว 24 เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. 2538 เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็กทรงไทย 2 ชั้น กฏิสงฆ์ จำนวน 5 หลัง เป็นอาคารไม้ 1 หลัง ครึ่งตึกครึ่งไม้ 2 หลัง และตึก 1 หลัง วิหาร กว้าง 2 เมตร ยาว 6 เมตร เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็กทรงไทย สร้างเมื่อ พ.ศ. 2527 ศาลาบำเพ็ญกุศล จำนวน 1 หลัง สร้างด้วยคอนกรีตเสริมเหล็ก ปูชนียวัตถุ มีพระประธานประจำอุโบสถ 1 องค์ พร้อมพระอัครสาวก
          วัดเวียงทุน ตั้งเมื่อ พ.ศ. 2334 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อวันที่ 12 มีนาคม พ.ศ. 2508 เขตวิสุงคามสีมา กว้าง 40 เมตร ยาว 80 เมตร ปัจจุบันมีพระครูอุดมธรรมประยุต เป็นเจ้าอาวาส การศึกษามีโรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกธรรม เปิดสอนเมื่อ พ.ศ. 2526

ถ่ายภาพ / ตัดต่อ / เขียนบท : คมปิยะ  อิษฎานนท์
เสียงบรรยาย : กาญจนา  สิมมา