ตลาดน้ำดำเนินสะดวก หรือที่ชาวบ้านนิยมเรียกกันว่า ตลาดน้ำคลองลัดพลี มีมานานกว่า 100 ปีเศษ ตั้งอยู่ที่ คลองต้นเข็ม หมู่ที่ 9 ต.ดำเนินสะดวก อ.ดำเนินสะดวก จ.ราชบุรี ห่างจากที่ว่าการอำเภอไปทางทิศตะวันออก 500 เมตร เหมาะที่จะไปเที่ยวชมในเวลาเช้า เนื่องจากแดดไม่ร้อนและมีเรือขายสินค้าเป็นจำนวนมาก ตลาดน้ำแห่งนี้เกิดขึ้นควบคู่กับการเกิดคลองดำเนินสะดวกที่ถูกขุดขึ้นด้วยฝีมือ และแรงงานของคนไทย ซึ่งพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงโปรดขุดขึ้น เมื่อ ปี พ.ศ.2409 เพื่อเชื่อมแม่น้ำท่าจีนกับแม่น้ำแม่กลอง เริ่มตั้งแต่ประตูน้ำบางยาง แม่น้ำท่าจีน อ.บ้านแพ้ว จ.สมุทรสาคร ถึงประตูน้ำบางนกแขวก แม่น้ำแม่กลอง อ.บางคนที จ.สมุทรสงคราม
แต่เดิมตลาดน้ำดำเนินสะดวก มีชื่อเรียกกันติดปากว่า "ตลาดนัดศาลาห้าห้อง" บ้าง "ตลาดนัดศาลาแดง" บ้าง หรือ "ตลาดนัดหลักแปด" บ้าง ที่เรียกกันดังนี้ ก็ด้วยตรงจุดอันเป็นตลาดน้ำ เดิมทีสมเด็จเจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) ได้ให้ปลูกศาลาเป็นไม้ มี 5 ห้อง หลังคามุงกระเบื้องสีแดง สร้างให้เป็นที่พักคนงาน จุดนี้มีผู้คนหนาแน่นกว่าที่อื่น ๆ ต่อมาจึงกลายเป็นตลาดนัดสำคัญแห่งหนึ่งคู่กับตลาดนัดปากคลอง
ตลาดน้ำดำเนินสะดวกมีจุดใหญ่ที่พ่อค้าแม่ขายมารวมกันอยู่ 3 จุด คือ ปากคลองลัดพลี ปากคลองโพหัก หรือที่เรียกว่า "คลองบัวงาม" เขต ต.ดอนไผ่หลักห้าและที่ปากคลองศรีสุราษฎร์ ส่วนใหญ่จะเป็นผู้คนในชุมชนบริเวณนั้น ๆเองที่มาจับจ่ายใช้สอยและค้าขายกัน ในช่วงปี พ.ศ.2510 เริ่มมีนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทย และชาวต่างประเทศเข้ามาเที่ยวชมวิถีชีวิต และการค้าขายในตลาดน้ำแห่งน้ำกันอยู่บ้าง ต่อมาได้มีบริษัทนำเที่ยวจัดนำนักท่องเที่ยวมาชมโดยตรงเริ่มค้าขายกันตั้งแต่เวลา 06.00 น. ไปจนถึงเวลาประมาณ 11.00 น. เป็นประจำทุกวัน
ภาพ/วรรธนะ อินนาจิตร
บทบรรยาย/สุจิตรา กวางประชัน
นักศึกษาฝึกงานมหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง
08/04/54
