วันศุกร์ที่ 8 เมษายน พ.ศ. 2554

ตลาดน้ำดำเนินสะดวก





ตลาดน้ำดำเนินสะดวก หรือที่ชาวบ้านนิยมเรียกกันว่า ตลาดน้ำคลองลัดพลี มีมานานกว่า 100 ปีเศษ ตั้งอยู่ที่ คลองต้นเข็ม หมู่ที่ 9 ต.ดำเนินสะดวก อ.ดำเนินสะดวก จ.ราชบุรี ห่างจากที่ว่าการอำเภอไปทางทิศตะวันออก 500 เมตร เหมาะที่จะไปเที่ยวชมในเวลาเช้า เนื่องจากแดดไม่ร้อนและมีเรือขายสินค้าเป็นจำนวนมาก ตลาดน้ำแห่งนี้เกิดขึ้นควบคู่กับการเกิดคลองดำเนินสะดวกที่ถูกขุดขึ้นด้วยฝีมือ และแรงงานของคนไทย ซึ่งพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงโปรดขุดขึ้น เมื่อ ปี พ.ศ.2409 เพื่อเชื่อมแม่น้ำท่าจีนกับแม่น้ำแม่กลอง เริ่มตั้งแต่ประตูน้ำบางยาง แม่น้ำท่าจีน อ.บ้านแพ้ว จ.สมุทรสาคร ถึงประตูน้ำบางนกแขวก แม่น้ำแม่กลอง อ.บางคนที จ.สมุทรสงคราม


แต่เดิมตลาดน้ำดำเนินสะดวก มีชื่อเรียกกันติดปากว่า "ตลาดนัดศาลาห้าห้อง" บ้าง "ตลาดนัดศาลาแดง" บ้าง หรือ "ตลาดนัดหลักแปด" บ้าง ที่เรียกกันดังนี้ ก็ด้วยตรงจุดอันเป็นตลาดน้ำ เดิมทีสมเด็จเจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) ได้ให้ปลูกศาลาเป็นไม้ มี 5 ห้อง หลังคามุงกระเบื้องสีแดง สร้างให้เป็นที่พักคนงาน จุดนี้มีผู้คนหนาแน่นกว่าที่อื่น ๆ ต่อมาจึงกลายเป็นตลาดนัดสำคัญแห่งหนึ่งคู่กับตลาดนัดปากคลอง


ตลาดน้ำดำเนินสะดวกมีจุดใหญ่ที่พ่อค้าแม่ขายมารวมกันอยู่ 3 จุด คือ ปากคลองลัดพลี ปากคลองโพหัก หรือที่เรียกว่า "คลองบัวงาม" เขต ต.ดอนไผ่หลักห้าและที่ปากคลองศรีสุราษฎร์ ส่วนใหญ่จะเป็นผู้คนในชุมชนบริเวณนั้น ๆเองที่มาจับจ่ายใช้สอยและค้าขายกัน ในช่วงปี พ.ศ.2510 เริ่มมีนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทย และชาวต่างประเทศเข้ามาเที่ยวชมวิถีชีวิต และการค้าขายในตลาดน้ำแห่งน้ำกันอยู่บ้าง ต่อมาได้มีบริษัทนำเที่ยวจัดนำนักท่องเที่ยวมาชมโดยตรงเริ่มค้าขายกันตั้งแต่เวลา 06.00 น. ไปจนถึงเวลาประมาณ 11.00 น. เป็นประจำทุกวัน



ภาพ/วรรธนะ อินนาจิตร


บทบรรยาย/สุจิตรา กวางประชัน


นักศึกษาฝึกงานมหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง


08/04/54

วันพฤหัสบดีที่ 24 มีนาคม พ.ศ. 2554

ผ้าซิ่นตีนจก จ.ราชบุรี






ผ้าซิ่นตีนจก ความหมายของคำว่า ผ้าซิ่นตีนจก ซิ่น หมายถึง ผ้าที่ทอเป็นถุง ตีน หมายถึงโครงสร้างส่วนล่างที่ประกอบเป็นผ้าถุง ซึ่งผ้าซิ่นตีนจกจะประกอบไปด้วย 3 ส่วน คือ หัวซิ่น(ส่วนบน) ตัวซิ่น(ส่วนกลาง) ตีนซิ่น(ส่วนล่าง) จก ตามภาษาพื้นบ้าน แปลว่า ควักหรือล้วงด้วยมือ เป็นเทคนิคการทำลายบนผืนผ้าเป็นช่วงๆ ทำให้สามารถสลับสีสันลวดลายได้หลากหลายสี เมื่อนำความหมายมารวมกันคำว่า ผ้าซิ่นตีนจก จึงหมายถึง การทำลวดลายที่มีสีสันงดงามบนผืนผ้าอาจจะใช่ฝ้ายหรือไหมแล้วนำมาประกอบหรือต่อตรงส่วนล่างของผ้าซิ่น เมื่อรวมกันเป็นผืนจึงเรียกว่า ซิ่นตีนจก ซิ่นตีนจกนี้ถือเป็นภูมิปัญญาของชาวบ้านอย่างแท้จริง เนื่องจากสตรีในอดีตของอาณาจักรล้านนานิยมที่จะสอนลูกหลานให้รู้จักทอผ้าตีนจกไว้ใช้ เพื่อที่จะแสดงถึงความเป็นกุลสตรีและความเป็นแม่บ้านแม่เรือนในปัจจุบันผ้าซิ่นตีนจกยังได้รับความนิยมในการสวมใส่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในจังหวัดภาคเหนือตอนบนเช่น เชียงใหม่ เชียงราย ลำพูน ลำปาง แพร่ น่าน พะเยา สุโขทัย อุตรดิตถ์ และชาวไทย-ยวน จังหวัดสระบุรีและราชบุรีบางส่วน นอกจากจะทอผ้าไว้ใช้เองแล้วยังสามารถทอเป็นสินค้าหัตถกรรมที่สร้างรายได้ให้กับครอบครัวอีกด้วย


ภาพ/ วรรธนะ อินนาจิตร

บทบรรยาย/ สุจิตรา กวางประชัน

นักศึกษาฝึกงานมหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง

24/03/54